Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
Obsesif kompulsif bozukluk günlük hayatta takıntı ve endişe duyulan zamanlarda ortaya çıkabilir. Çoğu insan bu endişeleri uzun vadeli olarak yaşamaz, onlarla nasıl baş etmesi gerektiğini bilir. Fakat bazı kişiler olağan durumlarda doğru olmadığını bildiği halde, gereksiz düşünceler aklından geçirir.
Obsesif kompulsif bozukluk kısa adıyla OKB içimizdeki takıntılı düşüncelerin günlük hayattaki yaşamımızı sürdürülemez hale getirmesi ile ortaya çıkan bir psikolojik rahatsızlıktır. Obsesyon, kişinin aklına gelen olumsuz dürtü ve düşüncelerdir. Kişi bu düşüncelerin mantıklı olmadığını bilir fakat engelleyemez. Oluşan bu huzursuz durum kişiyi iyice etkisi altına alırsa zamanla anksiyete ve takıntı bozukluğu ile karşılaşılabilir.
Obsesif kompulsif bozukluk tedavi edilmezse uzun yıllar devam eder ve iyileşme gerçekleşmez. Bu hastalığı erken teşhis ile tedavi etmek yararlı olacaktır. İçinde bulunduğumuz yıllarda bu rahatsızlık iyice artış gösterdi. Her 100 kişiden 3 kişide bu hastalık görülebilir. Genellikle ergenlik çağında kişiyi etkisi altına alabilir fakat her yaşta görülmesi mümkündür. Erkeklere oranla kadınlarda görülme olasılığı daha yüksektir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Belirtileri Nelerdir?
Obsesif kompulsif bozukluk belirtilerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz;
Hata yaparım diye yapacağı şeyden vazgeçme.
Sosyal hayatında kendini geri planda hissetme ve rezil olurum korkusuyla yaşama.
Sürekli endişe ve sıkıntı duygusu yaşama.
Mikrop bulaşmasından korkma ve sürekli elini yıkama.
El sıkışmaktan kaçma davranışı gösterme.
Uykusunu kaçıran düşünceler ile boğuşmak.
Yürürken kaldırım taşlarını sayma davranışı gösterme.
Yürürken çizgilere basmamaya çalışma.
Evdeki ocak, ütü gibi aletlerin fonksiyonlarını durdurduğunu hatırlamama, sürekli kontrol etme.
Belirli cümleleri içinden sürekli tekrarlama davranışı gösterme.
Ve buna benzer şeyleri yaparsa başına bir şey geleceğinden korkma. Örneğin (çizgilere basarsam yanarım.)
Yukarıdaki gibi en çok karşılaşılan belirtileri sıralamak mümkündür.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Nedenleri Nelerdir?
Obsesif kompulsif bozukluk nedenlerine bakacak olursak iki önemli faktörden bahsedebiliriz. Bunlar çevresel nedenler ve biyolojik nedenler. Çevresel faktörlere açıklamak gerekirse, bireyin yaşadığı yakın çevre olan aile, akrabalar, arkadaşlar bu hastalığın oluşumunda ve ilerleyişinde pay sahibi olabilir.
Çevresel nedenler kişideki bu hastalığı ciddi bir şekilde arttırabilir ve işin içinden çıkılamaz hale getirebilir. Diğer çevresel faktörler olan cinsel taciz, istenmeden yapılan evlilik, bu hastalığa sahip kişi tarafından sevilen birinin ölümü, ailesinden birinin ciddi bir hastalıkla burun buruna oluşu, okul veya iş hayatında oluşan olumsuzluklar gibi nedenler ile hastalığın artış göstermesi kaçınılmaz bir haldedir.
Bir de bu hastalığı tetikleyen biyolojik faktörlere bakalım. Beyin insan yaşamı için çok önemli bir yapıdır. Beyin işlevlerini yerine getirmek için milyonlarca sinir hücrelerine yani nöronlara ihtiyaç duyar.
Bu nöronlar insanın düşünme, konuşma, hareket etme gibi hayati faaliyetlerini gerçekleştirir. Beyindeki serotonin maddesi insanın mutlu olma ve pozitif olmasını sağlayan hormondur. Serotonin maddesinin azlığı da psikolojik hastalıkları tetikleyebilir. Bu hormon genler yoluyla çocuğumuza bile geçebilir. Yani psikolojik hastalıkların belirli bir bölümü genler vasıtası ile geçmektedir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Tedavisi
Obsesif kompulsif bozukluk teşhisi bir psikiyatrist veya psikolog tarafından konulmaktadır. Hastayı dinleyen uzman, bazı yöntem ve testler ile hastayı tedavi etmeye çalışır. Fakat bu durum çok kolay gözükse de hiç kolay değildir. Hastalığın biteceği ile ilgili belirli bir süre zarfı yoktur. Fakat erken teşhis ile hastalığın daha kısa sürede tedavi edilmesi mümkündür.
En çok kullanılan tedavi yöntemlerinden biri bilişsel-davranışçı terapi olmaktadır. Bilişsel davranışçı terapide kişinin sürekli düşünüp rahatsız olduğu düşüncelerden kurtulması amaçlanır. Bilişsel davranışçı terapi yıllardır kullanılan ve uzmanlar tarafından onaylanan bir terapidir. Bu tedavi ile birlikte doktorun önerisi ile ilaç tedavisi de uygulanabilir. İlaç tedavisinde genellikle antidepresan ilaçlar kullanılmaktadır.
Bu ilaçlar serotonin seviyesini arttırması sebebiyle kullanılmaktadır. Bu şekilde düzgün ve alanında uzman kişiler tarafından yapılacak tedaviler hastalığın azaltılmasında son derece önemlidir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Çeşitleri
Bu psikolojik rahatsızlığın kişiden kişiye değişen çeşitleri vardır;
Bulaşma obsesyonu ve temizlik.
Kuşku ve kontrol obsesyonu.
Cinsel içerikli obsesyon bozukluğu.
Simetri ve düzen sağlama ile ilgili takıntılar.
Dokunma obsesyonu.
Çeşitli nesneleri sayma davranışı gösterme.
Nesneleri biriktirme ve toplamak.
Batıl inançları ciddi bir şekilde takıntı haline getirme.
Obsesif Kompulsif Bozukluk hakkında daha fazla bilgi için Türkiye Psikiyatri Derneği’nin sayfasına bakabilirsiniz. Bu psikolojik rahatsızlığın bazı çeşitleri yukarıdakiler gibidir. Psikolog iletişim için tıklayın.