Kardeş Kıskançlığı

Kardeş kıskançlığı nedir? Normal midir? Hangi yaşlarda olur? Neden olur gibi pek çok soru aklınızda olabilir. Öncelikle kardeş kıskançlığı gayet olası ve normal bir durumdur. Neredeyse her bireyde rastlanılan ve doğal bir duygudur. Genellikle ilk doğan çocuklarda kardeş gelmesi ile sıkça karşılaşılan bir durumdur. Burada ise iş ebeveynlere kalıyor.

Kardeş Kıskançlığı Nedir ve Neden Olur?

Genellikle eşlerin ilk çocuğu tüm ilgi ve sevgiyi kendisinde hissetmeye alışmış olarak büyümektedir. İkinci bir çocuk yani kardeş gelmesi aslında onu hem sevindirir çünkü oynayabileceği bir arkadaşı olacağını düşündürür. Ancak bir yandan da onu kıskanmaya başlar çünkü onun daha küçük ve bir bebek olduğunu idrak edemez. Tüm ilgi onda toplanmaya başladığı için tüm sevginin de onda toplandığını düşünür. Halbuki ailesinin ilgi odağı ve sevgi yumağı olmaya alışkın çocuklar için bu adeta bir kabus niteliğine dönüşebilir.

Kardeş kıskançlığı yaşayan çocuklarda başlıca nedenler şunlardır; İlginin artık bölünmesi, terk edilmiş gibi hissetmesi, tek çocuk olarak büyümeye alışmak, ailenin ikinci çocuktan sonra kendisine fazla zaman ayıramaması, ailenin tüm ilgi ve sevgisinin artık kardeşe gösterileceği korkusu, bebeği ziyarete gelen kişilerin bebeğe karşı olan yoğun ilgisi, kardeşler arası cinsiyet farkı, yaş aralıklarının az olması ve dışarıdan gelen kardeşleri kıyaslayıcı söylemlerin olması. Tüm bunlar bir çocuk için oldukça ağır ve duygusal hasar verici sebeplerdir.

Artık ailesi tarafından sevilmediğini düşünen ve bir bebek bakımının aşırı hassasiyetli olmasından dolayı eskisi gibi ilgi görmediğini fark etmesi onu büyük bir yıkıma uğratabilir. Bu yüzden ilk çocukta kardeşi sevmeme, istememe, öfke sorunları, kıskançlık krizleri, aileye karşı küsme, oyuncaklarına şiddet gösterme, içine kapanıklık ve davranış bozuklukları görülebilir. Bu tip durumlara nasıl yaklaşacağını ve baş edeceğini bilemeyen ebeveynler için bir kaç önerimiz var.

Kıskanan Çocuğa Nasıl Davranılmalı?

Öncelikle kıskançlığın sadece çocuklara özgü bir duygu olmadığını, yetişkinlerin ve tüm insanların kıskançlık duygusu ile baş etmeye çalıştığını ayrıca garipsenmemesi gerektiğini kabul etmelisiniz. Çocuğunuzun kardeş kıskançlığı ile buna bağlı olarak uyumsuz ve öfkeli tutumlarına sakin yaklaşmalısınız. Çocuğunuzu anlayarak, onu yargılamadan ve onun olumsuz davranışlarına olumlu şekilde gitmeniz gerekmektedir. Ebeveynler ne kadar yapıcı olursa o kadar olumlu sonuç alacaklarını bilmeliler. Bu dönemde sizlere ihtiyacı olan çocuğa yardım etmeli ve davranışlarından dolayı onu suçlamamalısınız.

Kıskanan Çocuğunuza;

• Kardeşini istiyor musun ona göre kardeş yapalım sözcüğünü kullanmamalısınız. Çocukların istekleri anlık olarak bile değişkenlik gösterebildiği için bu karar çocuğa bırakılmamalıdır.
• Kardeş istiyorum diyen çocuğunuza bağlı olarak kardeş yapmak normal değildir. Daha sonrasında onu istemeyebilir. Bu durumda ise çocuğunuza sen istedin ama demek de doğru değildir. Çünkü ebeveyn olarak bu gibi önemli ve sorumluluk isteyen kararlar çocuklara bırakılmamalıdır.
• Yeni doğan bebeğinizin evet oldukça fazla bakıma ihtiyacı vardır. Ancak bu süreçte çocuğunuza onun ne kadar değerli olduğunu daha fazla hissettirmelisiniz. Onun ikinci planda olduğunu düşüncesine kapılmaması lazımdır. Onu teşvik edici kelimeler kurmak yeterli değildir aynı zamanda çocuğunuz ile geçireceğiniz zamanlarda ona bunu davranışlarınız ile de hissettirmelisiniz.
• Çocuğunuzun kıskançlık duygusu ile tutumları ve davranışları değiştiğinde ona kızmak ve bu duygusunu bastırmak yerine kendini açıklamasına izin vermelisiniz. Unutmayınız ki dışa vurulamayan duygular daha sonrası için büyüyerek sorun haline gelmektedir.
• Onu anladığınızı hissettirin ve şikayetlerinde onu dinleyin. Kardeşinin çok küçük olduğu için bakıma ihtiyacı olduğunu, aynı bakımları kendisine de çok küçükken yaptığınızı ve bu süreçte hem sizin hem kardeşinin bir ablaya / abiye ihtiyaçları olacağını belirterek ondan kardeşi ile daha çok zaman geçirmesinin iyi bir fikir olacağına dair teşvik edebilirsiniz.

Kardeş Kıskançlığında Yardım Almak

Kardeş kıskançlığında tabi ki ebeveynlerin yapabileceği bir kaç şey vardır bunlar; Çocuğunuza olumlu yaklaşıp güler yüz gösterebilirsiniz. Ebeveynlerin bol kahkaha atmaları ve gülümsemeleri çocuktaki olumsuz düşüncelerin üzerini örter. Çocuğunuz ile aranızdaki aile bağlarını kuvvetlendirebilirsiniz. Çocuğunuz ile günlük rutinlerinizi atlamadan aktivitelerinizi yapmaya ayrıca onu sizlerden daha çok kimsenin sevemeyeceğine, ailenin ne kadar büyük bir sevgi yuvası olduğuna karşı bilgilendirmelisiniz.

Bebeğinize ilgi gösterirken sürekli küçük olduğu için yardıma ihtiyacı olduğunu söylemek bir süre sonra çocuğunuzda ben de yardım istiyorum veya benim de yardıma ihtiyacım var demesine sebep olabilir. Hatta yardıma gerek duyulmayan konularda bile ihtiyacı var gibi yapmaya başlayabilir. Bu süreçte onun da çok küçük olduğu zamanlarda ona da aynı yardımı yaptığınızı ve kardeşinin onun yaşına gelene kadar yardıma ihtiyaç duyduğunu belirtmelisiniz. Ayrıca çocuğunuzun ne kadar iyi bir abi / abla olduğunu belirterek hem onu yüreklendirmeli hem de sorunlarını dikkatlice ve sabırla dinlemelisiniz.

Tüm bu tüyoların uygulanması ve olumlu sonuçlar alınmaması halinde uzman bir psikologdan yardım almayı düşünebilirsiniz. Çünkü çocukların küçük yaştaki sorunları bazen görmezden gelinebilir. Onun için sorun teşkil eden ancak bizim için ufak görünen durumlar olabilir. Bu tarz sorunlar ileride büyüyerek çocukta travma oluştururken kendisinde davranış bozukluğu yaratabilir. İleri yaşlarda anksiyete baş gösterebilir. Tüm bu olumsuz etkileyecek durumların önüne geçilmesi adına muhakkak çocuğunuzun yardım almasını önemsemelisiniz. Herkesin kardeşi oluyor bir tek benim çocuğumun mu var sanki düşüncesi siz ebeveynleri yanlış kararlar almaya sürüklemesine izin vermemelisiniz.